Witam,

   Dzisiaj drugi wpis o piwie Grodziskim (pierwszy jest TUTAJ). Został opublikowany przez Klemensa Arenwaldta w 1931 r. i myślę, że dodaje kilka ciekawostek do historii tego piwa.

   Polecam także stronę www.browarygrodziskie.freehost.pl

NAJSTARSZY BROWAR W POLSCE – 1931 r.

   W wieku XV-tym do Grodziska – małej mieściny pod Poznaniem – przybyło kilku kolonistów czeskich, którzy, rozejrzawszy się w miejscowych stosunkach, sprowadzili tu swoje rodziny i osiedlili się w Grodzisku na stałe.

   Kroniki miasta Grodziska, pochodzące z tych czasów, mówią o długotrwałej suszy, która pustoszyła podówczas wielkie połacie ziemi poznańskiej i doszczętnie pozbawiła wody również i Grodzisk. Z tego powodu mieszkańcy tego miasta porzucali ubogi dobytek i przenosili się tłumnie do miejsc nie nawiedzonych klęską. Ulitował się nad nimi św. Bernard i za sprawą boską uczynił cud: w mieście wytrysnęło kilka źródeł! Jedno z tych źródeł dotrwało do naszych czasów: jest to tzw. „studnia św. Bernarda” na rynku Grodziska.

   Czesi, którzy już wówczas byli zamiłowanymi piwoszami, wykorzystali natychmiast cudownie zesłaną wodę na warzenie swego ulubionego napoju. I jakież było ich zdumienie, gdy otrzymali piwo, górujące znacznie zarówno smakiem jak i specjalnymi właściwościami nad piwem wyrabianym w ich ojczyźnie! Cudowny ten napój miał jasno-złoty kolor, a nalany do naczynia, musował niczym najprzedniejsze wino ze słonecznej Szampanii… Z wdzięczności dla św. Bernarda – mieszkańcy Grodziska odprowadzili świętego w uroczystej procesji do klasztoru w Lubiniu pod Kościanem; w pochodzie niesiono beczkę świeżego piwa jako dar dla klasztoru. Tradycja ta przetrwała do naszych czasów: Browary Grodziskie rokrocznie posyłają klasztorowi w Lubiniu beczkę piwa grodziskiego!

   Jak widać z powyższego – piwo Grodziskie liczy sobie już z górą 400 lat istnienia. Jest to napój jedyny w swoim rodzaju, gdyż cudowne właściwości wody, używanej do warzenia tego piwa, nie występują w żadnych innych źródłach.

   Dzisiejsze „Browary Grodziskie Sp. Akc.”, stanowią jeden z kolejnych etapów rozwojowych placówki przemysłu piwowarskiego. Oparty na pielęgnowanej pieczołowicie tradycji – browar ten przekształcił się z biegiem czasu w wielkie przedsiębiorstwo.

   Rzecz znamienna: popularność piwa Grodziskiego była bez porównania większa zagranicą, niż w kraju. Najpoważniejszym odbiorcą tego piwa były przede wszystkim Niemcy, poza tym olbrzymie transporty „Grodziskiego” wysyłano rokrocznie do szeregu krajów zamorskich, m.in. w Afryce – do Togo, Kamerunu, Lome, Duala, Skwakopmund; w Australii – do Sidney, Rabaul, Melbourne; w Azji – do Chin (Hong-Kong, Tsingtau, Tientsin), Japonii (Tokio, Jokohama) itd. W Polsce natomiast piwo to było mało popularne: znali je tylko wytrawni smakosze, a szeroki ogół w myśl stałej, niestety u nas zasady „cudze chwalicie, swego nie znacie…” odnosił się z nieufnością do produktu, który znano i ceniono nie tylko w Europie, lecz nawet w dalekich krajach egzotycznych!

   Produkcja browaru, zahamowana w latach zawieruchy wojennej, nie osiągnęła jeszcze w Polsce Odrodzonej wysokości przedwojennej. Obecne możliwości produkcyjne browaru, dzięki zastosowaniu na wskroś nowoczesnych urządzeń technicznych, pozwalają zaspokoić zapotrzebowanie wielokrotnie większe od obecnego, nie są jednak wyzyskane w całej pełni z racji zamknięcia po wojnie szeregu rynków zamorskich. Zdolność produkcyjna Browarów Grodziskich – nastawiona w głównej mierze na potrzeby krajowe – wynosi obecnie ponad 70.000 hl. piwa i 50.000 ctn. słodu, jako produktu pobocznego.

   Zabudowania browaru zajmują teren około 15 morgów. Oprócz browaru właściwego i słodowni, Browary Grodziskie posiadają jeszcze fabrykę sztucznego lodu.

   Jako szczegół, zasługujący na specjalną uwagę, wymienić należy tę okoliczność, że piwo Grodziskie jest wysyłane wyłącznie w butelkach o pojemności 0,3 litra; piwo to posiada wielomiesięczną wytrzymałość i z tego powodu może być przechowywane przez dłuższy czas nawet w domach prywatnych, nie wymagając specjalnych urządzeń dla jego pielęgnacji. (powyżej, po prawej reklama dwujęzyczna piwa grodziskiego z sierpnia 1939 r.)

   Wzrastający z każdym rokiem popyt na piwo Grodziskie na rynkach krajowych i utrwalona już reputacja tego napoju na wszystkich większych rynkach zagranicznych – wróżą Browarom Grodziskim dalszy pomyślny rozwój. Rozkwit przedsiębiorstwa tego jest w dużej mierze zasługą przewidującej polityki handlowej kierownictwa browaru, spoczywającego w rękach wytrawnych fachowców pp.: dyr. Leona Kazubowskiego (dział handlowy) i dyr. Antoniego Thuma (dział techniczny). Już dziś poważny odsetek produkcji browaru udało się skierować ponownie na utracone przed kilkunastu laty rynki zagraniczne (przede wszystkim – do Niemiec i Belgii): utworzono w tym celu kilka reprezentacji firmy zagranicą, m.in. w Berlinie i Hamburgu. W Warszawie Browary Grodziskie reprezentuje firma A. Domański (Waliców 11), ponadto – hurtownie firmy znajdują się w każdym większym mieście na obszarze Rzplitej.

Reklama z 1938 r., obecnie ani piwa Grodziskiego z Grodziska, ani wódek i likierów z Rektyfikacji Warszawskiej nie ma. Reklam alkoholi w prasie także zakazano.

   Pisząc o piwie Grodziskim, nie sposób pominąć milczeniem przyczyn, którym piwo to zawdzięcza swoje niezwykłe powodzenie. Jedną z tych przyczyn jest wyśmienity smak piwa Grodziskiego i jego charakterystyczny zapach, pochodzący stąd, że do wyrobu „Grodziskiego” używa się specjalnie dymionego słodu. Najważniejszą wszakże przyczynę stanowią nieocenione wprost własności lecznicze piwa Grodziskiego, znane dobrze wszystkim, którzy stale tego napoju używają.

   Zaznaczyć trzeba, że piwo Grodziskie jest warzone z wyborowego słodu pszennego i najlepszego chmielu – bez innych domieszek. Posiada ono bardzo nieznaczną zawartość alkoholu (zaledwie 1,7%) i z tego względu może być uważane za napój bezalkoholowy. Co więcej – dzięki zawartości własnego, naturalnego węglika neutralizuje ono w organizmie skutki nadmiernego użycia alkoholu. Z tej racji Niemcy nazywają piwo Grodziskie „Der Morgenstrunk des Gestwirst”, czyli „poranny trunek restauratorów”, mając na uwadze, że restaurator nieraz zmuszony jest w ciągu nocy wypić z gośćmi dużą ilość napojów alkoholowych.

   Lekarze zalecają stałe używanie piwa Grodziskiego, jako skutecznego środka przeciwko niedyspozycji żołądka, niestrawności i cukrzycy; stosuje się je również jako środek przeciwko otyłości.

   Jako napój orzeźwiający, który pobudza apetyt i nie upaja – piwo Grodziskie używają ludzie oddający się wytężonej pracy umysłowej lub fizycznej. Ta właśnie zaleta – zdolność orzeźwiania wycieńczonego pracą lub zatrutego alkoholem organizmu – decyduje w głównej mierze o powodzeniu piwa Grodziskiego.

Klemens Arenwaldt

(1246)