Z wystawy w Niżnym Nowogrodzie w 1896 – piwa – część 1/2

Witam,

   Dzisiaj wpis na temat działu piwowarskiego na wystawie w Niżnym Nowogrodzie w 1896 r. Na wystawie tej Królestwo Polskie reprezentowały browary Haberbusch i Schiele z Warszawy i Panów Lutosławskich z Drozdowa. We wpisie pojawia się także Browar Lipskiego z Wilna. O ile od historii polskich browarów jest kilku specjalistów to już o browarach rosyjskich sprzed I wojny światowej chyba nikt nie czytał? Wpis dodatkowo ubarwiają stare plakaty reklamowe rosyjskich browarów 🙂

Z WYSTAWY W NIŻNYM NOWOGRODZIE – UWAGI PIWOWARA

   Jak już zaznaczono w Gazecie naszej, udział przemysłowców i rzemieślników tutejszych jest bardzo skromny. To samo da się powiedzieć o dziale piwowarskim, który z Królestwa Polskiego reprezentują firmy: pp. Haberbusch i Schiele z Warszawy i pp. Lutosławskich z Drozdowa.

   Do konkursu w ogóle stanęło na wystawie 18 firm: Kalinkina, Nowa Bawarya, Stara Bawarya i Krohn z Petersburga; Trechgornego, Hamowniki, Karniejewa i Garszanowa z Moskwy; Żygulowski z Samary; Bohemia, Durdin z Rybińska; Nowa Bawarya z Ekaterynodaru z Kubańskiego kraju; Browar Stritzky’ego z Rygi; Lipskiego z Wilna; Bożanowych z Syzrani; Jermołajewa, Babuszkina i Kołasznikowa z Niżniego; browary pp. Haberbusch i Schiele z Warszawy i pp. Lutosławskich z Drozdowa.

   Z powyższych firm najpoważniejsze miejsce zajęły, zwracając ogólną uwagę na siebie, okazy pp. Haberbuscha i Schiellego z Warszawy, Kalinkina i Nowej Bawaryi z Petersburga, Trechgornego z Moskwy, Stritzky’ego z Rygi i Żygulina z Samary.

   Firma pp. Haberbusch i Schiele, jedyna z warszawskich browarów, w skromnej lecz gustownej witrynie przedstawiła produkcyę browaru, dzieląc ją na trzy działy. W pierwszym pomieściła produkty surowe i ich analizy, przedstawione poglądowo w piramidach (jak na wystawie hygienicznej). W drugim przedstawiono dwie rasy drożdży: Żateckie i Eroberskie, hodowane w laboratoryum browarnem w Warszawie metodą Hausena. W trzecim oddziale przedstawiono produkt gotowy: piwo bawarskie i pilzeńskie; analizy, anonse i etykiety firmy oraz broszurki i statystyczne dane, dotyczące rozwoju browaru. Wszystko to uzupełniono piękną akwarellą ogólnego widoku browaru i fotograficznemi zdjęciami poszczególnych działów browaru. Oprócz tej firmy nikt inny nie przedstawił na wystawie żywej hodowli, to też analizy oraz kultura drożdży, przedstawione poglądowo, zwracają na siebie uwagę fachowców i służą niejednokrotnie przedstawicielom innych firm, demonstrujących również hodowlę drożdży w zdjęciach fotograficznych, do objaśnień i zapoznania publiczności z kulturą drożdży metodą Hansena, poglądowo przedstawioną w witrynie pp. Haberbusch i Schiele z Warszawy. Pp. Lutosławscy z Drozdowa przedstawili jeden tylko gatunek piwa eksportowego „Marcowego”.

   Piwa warszawskie cieszą się uznaniem w Cesarstwie. Pomimo jednak tej dobrej marki dotychczas nie postarały się wprowadzić swoich piw do środkowej, północnej i wschodniej części Cesarstwa. Obecnie na wystawie w Niżnim również pominięto sposobność do zapoznania ludności Cesarstwa z eksportem Warszawy.

   Browary Petersburga i Moskwy, a nawet niektóre prowincyonalne, poniosły znaczne nakłady pieniężne i pracy, by pozyskać i zagarnąć eksport i zbyt wyższych gatunków piwa w swe ręce. Pobudowano cały szereg hall na wystawie i na jarmarku dla sprzedaży piwa swojego wyrobu, a na stacyach dróg żelaznych i w restauracyach, niezależnych od browarów, można dostać piwa wszystkich znaczniejszych browarów Moskwy i Petersburga, Stritzky’ego z Rygi, Żygulińskiego z Samary.

   Piwo eksportowe sprzedawane bywa w mieście w detalicznej sprzedaży za ¹/₂₀ wiadra w butelce po 20 kop., a na stacyach i w restauracyach na wystawie od 25 do 30 kop. W hurtowej sprzedaży browary dostarczają od 1 rs. 80 kop. i wyżej za 1 wiadro. Okoliczne w butelkach sprzedają od 1 rs. 10 kop. do 1 rs. 50 kop. za wiadro stosownie do gatunku i nazwy piwa.

   Pod względem zaprowadzenia różnych technicznych ulepszeń i kontrolujących produkcyę laboratoryów czystych kultur drożdżowych, odznaczają się na wystawie tylko firmy: Haberbuscha i Schielego, Kalinkina, Trechgornego.

   Do pierwszorzędnych zaliczyć można browary Stritzky’ego i Nową Bawaryę z Petersburga, Żyguliński z Samary, Karniejewa i Garszanowa z Moskwy z produkcyą, zaczynającą się od 500,000 wiader.

   Potentatem wystawy pod względem wyłożonych kosztów i wspaniałości przedstawionej witryny i dekoracyi został bezsprzecznie browar Kalinkina. Browar ten wystawił znacznych rozmiarów witrynę, udekorowaną festonami chmielu, globusami, przedstawiającymi markę fabryczną, beczułkami i t. p. emblematami piwowarskiemi – bogato i wspaniale, a ciężko. Na szerokiej baryerze tarasu, naokoło witryny idącego, rozmieszczono kolekcye jęczmienia z poszczególnych gubernii całego Państwa z produkcyi ostatnich 4 lat. Kolekcya powyższa jest ze wszech miar ciekawa i gdyby była popartą analizami i tabelami porównawczemi zanieczyszczenia ziarna i przydatności dla przemysłu piwowarskiego, miałaby naukowe znaczenie. Niestety, firma Kalinkina tego nie uczyniła. W środku witryny, po lewej stronie we flakonach przedstawiono główne składniki słodu i brzeczki w suchej substancyi, a po prawej fotograficzne zdjęcia kolonii drożdżowej, hodowanej z jednej komórki sposobem Hansena w kamerze Betichera. Następnie firma ta przedstawiła 6 prób chmielu Wołyńskiego, Polskiego i Zagranicznego, użytego w browarze 1895 na 96 r. Piwo browar ten na eksport robi w 4 gatunkach, zacząwszy od jasnego pilzeńskiego, a skończywszy na ciemnem monachijskiem. Produkcya dochodzi już do 1,500,000 wiadr; jest to więc największy browar w Cesarstwie obecnie.

   Drugie miejsce należy się nowej Bawaryi. Produkcya tego browaru dochodzi do 1,000,000 wiader; odznacza się wielką różnorodnością, o czem świadczy wyrób 8 gatunków piwa, i porteru i kilku gatunków miodu. Wyrabia ta firma również piwa słabsze, sprzedawane uboższej ludności Petersburga w cenie 90 kop. za wiadro w butelkach. W witrynie swojej przedstawiła firma Nowej Bawaryi kolekcye jęczmienia z 169 prób, pochodzących również ze wszystkich gubernii Królestwa, Cesarstwa, Syberyi, Kaukazu i zakaspijskich ziem oraz celniejsze gatunki zagraniczne jakoto: Saale Chevalieur I, II, Szlązki, Angielski I, II, III, Amerykański, Kalifornijski I, Amerykański Nev-York I, II francuski Orges de Champagne. Kollekcya ta uzupełnioną jest analizami laboratoryum Cesarskiego Technicznego Towarzystwa i laboratoryum Karniejewa z Moskwy. Zasługuje też na zaznaczeniu kollekcya 24 gatunków chmielu, pochodzących z główniejszych miejscowości Królestwa Polskiego, Wołynia, Bawaryi, Alzacyi, Poznańskiego, Galicyi, Czech, a nawet przedstawiono chmiel angielski i dwie próby Amerykańskiego Nev-York i Kalifornia.

   Poważnie i efektownie wystąpiła firma Stritzky z Rygi. Witryna jej jest najpiękniejszą, w stylu staro germańskim, z postacią Gambrynusa i trafną imitacyą słynnej beczki Hajdelberskiej. Zwracają tu na siebie uwagę produkta surowe, używane do fabrykacyi piwa przez firmę. Wysokie gatunki słodu różnych stopni, do suszenia przygotowane z jęczmionów polskich, kurlandzkich, kowieńskich. Znakomite próby wyższych gatunków chmielu polskiego i zagranicznego nakazują sądzić, iż firma ta używa do swych eksportowych piw li tylko dobrego słodu i dobrego chmielu. Prowadzi przytem fabrykacyę postępowo, stosując najnowsze zdobycze wiedzy piwowarskiej. Nadto browar ten wprowadził u siebie laboratoryum, kontrolujące produkcyę i hodowlę drożdżystej kultury. Piwo Stritzkyego z Rygi wyrobiło sobie ogromne uznanie; znaczny też eksport prowadzi ta firma do Moskwy, gdzie urządzony jest wielki skład piwa, specyalnie na ten cel wybudowany. W sprzedaży detalicznej piwo to bardzo drogo sprzedawane bywa, np. w restauracyach po 24 kop. za 40 wiadrową butelkę.

   W krótkim stosunkowo czasie zajął wybitne stanowisko w rzędzie większych browarów w Cesarstwie browar Towarzystwa Akcyjnego „Żygolewski” z Samary, założony nad brzegami Wołgi w 1880 roku i obliczony na 100,000 wiader produkcyi z kapitałem rs. 300,000. Obecnie Towarzystwo Akcyjne zwiększyło kapitał do 900,000 rs. i zastosowawszy najnowsze maszyny i przyrządy, stale kupując oraz najlepszy słód i jęczmiona, pochodzące z Królestwa i Zachodnich gubernii, a także i Saratowskiej, produkuje znane nad Wołgą eksportowe piwo. Posiłkując się znakomitą komunikacyą rzeczną, piwo rozchodzi się statkami parowemi po całej Wołdze i przyległych guberniach na Syberyę, Kaukaz, a nawet do Buchary i Persyi. Piwo pasteuryzowane wytrzymuje najodleglejsze w gorące strefy transporty. Świadectwa wydane browarowi z Buchary, Chiwy i Teheranu przekonywają, iż skutecznie walczy piwo Żygolewskiego browaru z piwami eksportowemi Angielskiemi w tych odległych stronach. W Niżnim browar ten sprzedaje wiadro po 1 rs. 80 kop. w butelkach. (dokończenie nastąpi)

K. Trąbczyński

(832)