Wódka Wyborowa, historia marki – część 4 „Czas Okupacji”

Witam,

   W czwartej już części historii wódki Wyborowej zajmiemy się latami 1939-1945 – a więc czasem wojny. Hitlerowcy utworzyli wówczas z części ziem II RP tzw. Generalne Gubernatorstwo, ze stolicą w Krakowie. Po ataku na ZSRR do GG jako Dystrykt Galicja włączono także ziemie południowo-wschodnie.

Mapa Generalnego Gubernatorstwa

1940.XII – Lublin Kierownik Generalnej Dyrekcji Monopoli – Hermann Senkowsky zapala kotły w wytwórni wyrobów alkoholowych. Zdjęcie podmalowane, źródło NAC

   Niemcy powołali także w GG – Generaldirektion Der Monopole im Generalgouvernement czyli Generalną Dyrekcję Monopoli w Generalnym Gubernatorstwie. Jej celem była reorganizacja działających przed wojną Polskich Monopoli Państwowych w tym Państwowego Monopolu Spirytusowego i Państwowego Monopolu Tytoniowego. Niemcy odbudowali zniszczone przez działania wojenne zakłady, kilka rozbudowali i kładli duży nacisk na zwiększenie rozmiarów produkcji. W drugiej połowie 1943 r. GDM zatrudniała ponad 17 tysięcy „nieniemieckich” pracowników. GDM wg sprawozdania Josefa Bühlera z 1943 r. rocznie dostarczała Wehrmachtowi 3,6 miliardów papierosów o wartości 400 mln zł najlepszego gatunku, natomiast 700 mln papierosów gorszego sortu o wartości 22 mln zł przeznaczono do dystrybucji na terenie GG oraz dla jeńców wojennych w Rzeszy. Ponadto dla wojska dostarczano 400.000 litrów produktów gorzelnianych do konsumpcji.

   Monopole stanowiły pokaźny zastrzyk finansowy dla budżetu Generalnej Guberni. W 1940 r. Generalna Dyrekcja Monopoli wypracowała zysk w wysokości 485 mln zł, ale w 1941 r. wartość ta wynosiła już 646 mln zł, gdyż w 1942 r. było to już 922 mln zł. Produkty wytworzone w zakładach podległych GDM były również przeznaczane na premie dla rolników, którzy oprócz obowiązkowej części kontyngentu dostarczyli go z nadwyżką. Wódką lub czystym spirytusem płacili Niemcy polskim rolnikom za dostarczane przez nich obowiązkowo kontyngenty żywnościowe. Na Podhalu przykładowo produkowano do tego celu od 1940 roku bardzo mocną, 70-procentową wódkę „Tatrafeuer”, której produkcję jednak wstrzymano po roku, gdyż zdaniem władz okupacyjnych bardziej niż Polakom szkodziła Niemcom, którzy często po nią sięgali mimo licznych ostrzeżeń.

   Z tego tytułu w roku 1941/42 spożytkowano 270 mln papierosów, 4 mln litrów wódki, w 1942/43 wartości te wynosiły: 1,5 mld papierosów oraz 12 mln litrów wódki, a na rok 1943/44 przewidziano do wydania 2 mld papierosów i 30 mln litrów wódki.

Znaczki punktowe dla rolników, które mogli dostać w ramach akcji premiowych. Te są na papierowy i alkohol

   O Wyborowej w tym czasie wiele napisać nie mogę. Wiemy, że GDM ją produkowało, pollabel jak zawsze ma etykietki 🙂

  Ceny Wyborowej na powyższych etykietkach zgadzają się z poniższym Postanowieniem wykonawczym, stąd można je datować po maju 1940 r.

   Jak widać na poniższym zdjęciu wszystkie flaszki były jednego przedwojennego typu:

1940 r. Niemieckie Targi Wschodnie w Królewcu. Wystawa artykułów przemysłu tytoniowego i monopolowego GDM. Na półkach widoczna wódka i papierosy oraz liście tytoniu. Obok gwarek i sól z Monopolu Solnego.

1940 r. dawna Państwowa Wytwórnia Wódek Nr 1 na Pradze, tu także produkowano podczas okupacji wódkę Wyborową

   Co ciekawe na terenach polskich włączonych do Rzeszy także produkowano Wyborową. Jak słusznie zauważył pollabel Polski na mapach nie było ale polska wódka wyborowa była.

   Po zakończeniu wojny jak wynika z poniższego ogłoszenia z grudnia 1945 r. wódka wyborowa GDM jeszcze funkcjonowała na rynku ale bardziej jako podróbki.

(2172)