Witam,
Dzisiaj o przedwojennej fabryce wódek, którą kolega pollabel określiłby jako „błękitnej krwi”, gdyż będzie mowa o Rafinerii Spirytusu, Fabryce Prawdziwych Żytnich Wódek i Likierów Zdzisława hr. Tarnowskiego z Dzikowa.
Tarnowscy to znana z historii, wielce zasłużona rodzina magnacka – herbu Leliwa. Najsłynniejszym Tarnowskim był Hetman Wielki Koronny, teoretyk wojskowości Jan Tarnowski zwycięzca bitwy pod Obertynem. Hetman otrzymał w 1547 r. dziedziczny tytuł hrabiowski od cesarza Karola V Habsburga, stad też opisywana fabryka jest nie tyle fabryką szlachecką co hrabiowską. Nie ma co opisywać historii rodu, bo to wszystko jest w sieci tylko opisać to czego nie ma a więc – fabrykę.
Fabryka mieściła się w Dzikowie, rodowej siedzibie Tarnowskich, obecnie jest to dzielnica Tarnobrzega. Rodzina Tarnowskich miała tam zamek, w którym przechowywała wspaniałą kolekcję dzieł sztuki. Zamek niestety częściowo spłonął w 1927 r., ale dużą część zbiorów uratowano a sam zamek odbudowano (trochę w innym stylu). Po wojnie zamek niszczał, ale zupełnie niedawno został bardzo ładnie odrestaurowany, mieści się tam Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega. Rodzina Tarnowskich w tym miesiącu odzyskała trochę skarbów TUTAJ także może trafią z Łańcuta do Dzikowa.
Fabryka Prawdziwych Żytnich Wódek i Likierów została założona w 1907 r. przez Zdzisława hr. Tarnowskiego. Sławę zdobyła już przed I wojną światową w Małopolsce i krajach należących do byłej monarchii Austro-Węgierskiej oraz zagranicą zwłaszcza w Szwajcarii i Włoszech. Sam hrabia Zdzisław był znanym działaczem politycznym, sławny jest też z tego, że sprzedał obraz Lisowczyka Rembrandta do USA w 1910 r. by za otrzymane pieniądze wykupić trochę polskiej ziemi od zaborcy, bo jak słusznie wówczas rozumowano nawet najcenniejszy obraz nie jest tyle wart co polska ziemia.
Przed założeniem Fabryki wódek, hrabia miał też Browar – założony w 1860 r. (obecnie jest tam restauracja). Podobno produkowano tam piwo jeszcze w latach 70. XX w.? W zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego jest zbiór pod nazwą Browar w Dzikowie, ale jak dla mnie część zdjęć (a przynajmniej wnętrza) to zdjęcia z Fabryki wódek. Jest też w Tarnobrzegu hotel kameleon i można znaleźć informacje, że dawniej była tam fabryka wódek?
To jest Browar dawniej i obecnie
ale tu bym stawiał na Fabrykę wódek? Poniżej zdjęcie hotelu Kameleon w Tarnobrzegu.
tu już ewidentnie mamy kolumnę rektyfikacyjną, a na zdjęciu wyżej jak dla mnie rozlewają Wiśniak
W 1914 roku Fabryka Wódek została zupełnie zniszczona przez żołnierzy rosyjskich (Dzików znajdował się stale na froncie lub między frontami), dodatkowo wszystkie aparaty miedziane zostały wywiezione do Rosji.
Wraz z odzyskaniem niepodległości Fabryka została zrekonstruowana oraz zaopatrzona w najlepsze aparaty francuskie. Właściciel szczególna uwagę przykładał do tego, by gorzelnia była dobrze przysposobiona dla pędzenia spirytusu z żyta, i jako jedyna Fabryka w Polsce wyrabiała czysto żytni spirytus, dlatego też wyroby ze spirytusu żytniego nie miały zupełnie konkurencji.
Specjalnością fabryki były: Koniak żytni, prawdziwa Żytniówka, Wiśniak oraz likiery zwłaszcza Krem de Mocca, Krem de Cacao i Kirasow. Poza tym produkowano Gin na sposób angielski, Tarniak, Cherry Brandy, Krupnik Polski oraz Jarzębiak na francuskim koniaku. Produkowano także Starkę.
Fabryka dzikowska odznaczona była wielokrotnie za całokształt swej produkcji i na różnorodnych wystawach i targach a między innymi otrzymała dyplom honorowy na Powszechnej Wystawie Krajowej oraz na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu w roku 1927.
W 1930 r. Fabryka zatrudniała 40 robotników i produkowała 100.000 litrów różnych trunków. Przedstawicielstwo Fabryki w Warszawie znajdowało się przy ul. Nowy-Świat 36, a we Lwowie przy ul. Św. Marka 2.
Hr. Zdzisław Tarnowski zmarł 27.11.1937 r. Fabryka wódek była prowadzona dalej przez jego syna Artura (który już wcześniej był w dyrekcji, wraz z Janem Korenickim i Adamem Brodkiewiczem).
Nie wiem co się działo z fabryką w czasie wojny? Po wojnie dekret o reformie rolnej pozbawił Tarnowskich majątku w całości. Artur hr. Tarnowski wraz z żoną po wojnie zamieszkali w Kanadzie.
W każdym bądź razie także i po wojnie można trafić na ślady dzikowskiego wódek produkowania, ponieważ we Francji ukazały się miniaturki (duże oczywiście też musiały być) wódek Tarnowski. Zdjęcia tych poloników pochodzą od kolegi andrzeja70, który ma je w swojej kolekcji.
Więcej o Tarnowskich np. TUTAJ.
(3486)
Witam czy wie ktoś gdzie lub u kogo można kupić stare pamiątki z Browaru Tarnowskich w Dzikowie.
Ktoś jest w posiadaniu receptur?
Pewnie rodzina Tarnowskich