Fabryka Papierosów „Patria” – 1922 r.

Witam,

   Dawno nic nie było o przedwojennych fabrykach papierosów, stąd też dzisiaj artykuł na ten temat.

HISTORIA ZAŁOŻENIA I ROZWOJU FABRYKI PAPIEROSÓW „PATRIA” GANOWICZ & WLEKLIŃSKI TOW. AKC. W POZNANIU NAJWIĘKSZEJ FABRYKI PAPIEROSÓW W POLSCE – 1922 r.

   W roku 1888 założył ś.p. Franciszek Ganowicz w Poznaniu przy ulicy Berlińskiej nr 18 (obecnej ulicy 27-grudnia) fabrykę papierosów. Było to przedsiębiorstwo, zatrudniające początkowo 2, a później 5 robotnic, wyrabiających papierosy ręcznie. Przedsiębiorstwo swoje przeniósł ś.p. Ganowicz po niedługim czasie na ulicę Wrocławską, potem kolejno na Pl. Nowomiejski, Pl. Św. Krzyski i wreszcie na ulicę Dąbrowskiego do własnego budynku. Każdorazowe przeniesienie połączone było z powiększeniem przedsiębiorstwa, do którego przystąpił w roku 1892 jako wspólnik p. Jan Wlekliński. Ponieważ budynek przy ulicy Dąbrowskiego dla powiększającej się stale fabryki już po kilku latach stał się za szczupłym, nabyli właściciele fabryki dwa domy przy ulicy Staszica – nr 11/18 i 15 – dokąd przeniesiono fabrykę w roku 1902 i gdzie się fabryka dziś jeszcze znajduje. Od roku 1906 zaczęli właściciele fabryki sprowadzać maszyny do wyrobu gliz i papierosów i tym samym stopniowo usuwać pracę ręczną. Od mniej więcej 10 lat fabrykacja odbywa się wyłącznie w sposób maszynowy.

   W roku 1910 zostało przedsiębiorstwo zamienione na towarzystwo akcyjne pod firmą: „Fabryka Papierosów „Patria” Ganowicz i Wlekliński Tow. Akc. Poznań”, którego założycielami byli dotychczasowi własciciele spółki jawnejGanowicz i Wlekliński, pp. Franciszek Ganowicz i Jan Wlekliński, oraz pp. Leon Antaszek, Władysław Kaliski, Hipolit Szmytkowski, wszyscy z Poznania. Kapitał akcyjny wynosił pierwotnie mk. 200 000, i został w miarę rozwoju fabryki kilkakrotnie podwyższony, obecnie 90 milionów marek. Przedsiębiorstwo rozwijało się stale w sposób jak najpomyślniejszy, a to nie tylko w ostatnich dwóch latach i w czasie wojny światowej, ale przede wszystkim w latach przedwojennych, kiedy trzeba było walczyć z szalona konkurencją niemiecką. Już przed wybuchem wojny światowej była „Patria” jedną z najpoważniejszych fabryk papierosów w Niemczech; dzienna produkcja jej wynosiła wówczas 1 milion papierosów. Podczas wojny podniesiono produkcję dzienną do 2 ½ miliona, a obecna produkcja wynosi 4-5 milionów papierosów dziennie. W ostatnim czasie zarząd towarzystwa przystąpił ponownie do znaczniejszego powiększenia fabryki. Zatrudnionych jest obecnie około 1000 pracowników i pracownic (prócz personelu biurowego). Zarobków wypłaca się robotnikom i rzemieślnikom przeszło 1.000.000 marek tygodniowo.

1913 r. notka prasowa

   Fabryka posiada własną centralę elektryczną, własną stolarnię, własną introligatornię oraz dla personelu: bibliotekę, obejmującą kilkaset tomów dobrych książek, ochronkę dla dzieci zatrudnionych w fabryce kobiet, uzdrowisko w Puszczykowie („Silva”) pod Poznaniem.

   W roku ubiegłym założyła „Patria” w Poznaniu fabrykę maszyn papierośniczych pod firmą „Fabryka maszyn dla przemysłu papierośniczego Łucjan Nowiński w Poznaniu”, która zatrudnia już około 80 pracowników i rozwija się doskonale. Dzięki założeniu tego przedsiębiorstwa odtąd maszyny papierośnicze, sprowadzane dotychczas z Niemiec, będą wyrabiane w kraju i to po cenach znacznie tańszych niż wyroby zagraniczne.

   Tak więc z skromnych zaczątków, bo prawie z niczego, powstała jedna z najpoważniejszych placówek przemysłu polskiego. Ogromny rozwój swój zawdzięcza „Patria” przede wszystkim wytężonej i niezmordowanej pracy i sprężystości właścicieli względnie kierowników swych, którzy zawsze przez nabywanie najlepszego surowca, a mianowicie najszlachetniejszych tytoni macedońskich, potrafili stawić czoło każdej konkurencji. To też wyroby „Patria” są ogólnie znane i lubiane, a to nie tylko w Wielkopolsce, ale poza nią i na Pomorzu, na Górnym Śląsku oraz w zachodnich zagłębiach węglowych Niemiec, dokąd „Patria” przed wojną znaczną część swej produkcji wysyłała.

(1034)