Adama Cygara Bydgoskie

By Czajkus in Artykuł, Cygara · 21 października 2013 · 2 komentarze

Witam,

Dzisiaj artykuł z 1923 r. na temat dużej fabryki cygar Adama Cygara Bydgoskie. Sam cygar nie miałem okazji palić za wielu, ale jak wiadomo cygaro z whisky czy koniakiem komponuje się wyśmienicie – stąd temat może być interesujący. Okazuje się, że Bydgoszcz to było zagłębie przemysłu tytoniowego. Znalazłem już opisy czterech fabryk cygar, plus jeszcze drugie tyle produkujących papierosy i tytonie. Z czasem postaram się je dodać na bloga, bo raczej nikt inny tego ani nie znajdzie ani nie poda. Kto wiedział, że przed wojną były plany by eksportować z Polski cygara?

Adama Cygara Bydgoskie

Przemysł tytoniowy w Wielkopolsce dlatego jakby rozwinął się tutaj i na Pomorzu od wielu lat, iż jeszcze za okupacji Niemcy nie stawiali przeszkód jego rozwojowi. Tytoń i alkohol – były to dwie rzeczy, wyjęte przez Niemców spod interdyktu prohibicyjnego w Wielkopolsce i na Pomorzu. To tez rozkwit obu tych gałęzi przemysłu jest tu dziś wprost wspaniały i zastanawiający. Specjalnie też przemysł spirytusowy tutejszych dzielnic stanął tak wysoko, iż p. minister skarbu pragnie dziś, jak słychać, nie na żarty oprzeć na nim swój plon reparacyjny skołatanego skarbu polskiego. Równolegle także i przemysł przetwórczy surowca tytoniowego stanął tu na tak mocnych nogach, że nawet złowrogi cios monopolu, zaprowadzonego w czerwcu 1922 roku, nie potrafił go zwalić. Ochłonąwszy po pierwszym wstrząsie, osadził się tu ten przemysł tytoniowy jakby jeszcze mocniej na krzepkich nogach, bo wytrwał, trwa i rozwija się wciąż bardzo pocieszająco. A już bardzo mocno oparło się tym wstrząsom wielkie „przedsiębiorstwo cygar Adama”, na które składają się obecnie aż trzy fabryki w Wielkopolsce i na Pomorzu. Taki „trójlistek” wart jest szczegółowego opisu już choćby z tego względu, iż fabryki składające się nań są w dzielnicach Wielkopolski jednemi z najwyżej postawionych pod względem urządzeń technicznych zakładów.

Tłumaczyć to sobie należy, tem, iż pierwotnie organizowane one były w Niemczech, a mianowicie w Elblągu. Stąd przetransportowano je pod dach Polski. Daleko idący zmysł organizacyjny, jak największy rozmach w urządzeniu technicznem i umiejętność w zagospodarowaniu się handlowem – oto przymioty, którymi Niemcy, jak wiadomo, szachowali cały świat. Nam tu je w Polsce naśladować tylko należy.

Fabryki cygar Adama czynią to właśnie w całej rozciągłości i z wielkim sukcesem. Z fabryk ich największa, a więc jakby macierzysta znajduje się w Bydgoszczy, której przemysł zaraz po Łodzi promieniuje najbardziej w Polsce całej. Fabryka ta mieści się przy ul. Dworcowej tuż opodal dworca kolejowego i zwraca na się uwagę wszystkich przybywających do tego miasta swemi rozmiarami i znacznym luksusem w urządzeniu zewnętrznem i wewnętrznem. Pochodzi to stąd, iż była budowana kolejno w latach przedwojennych a wykończona dopiero przed dwoma laty. Wszystko więc, co zna luksus i technika przy organizacji tego rodzaju zakładów, znalazło tu zastosowanie. W tych warunkach nic dziwnego, iż władcy monopolowi, przybywający do fabryk Adama na inspekcje, stają w wielkim podziwie, przyznając jednogłośnie, iż inicjatywa prywatna w swym rozmachu, nieskrępowana przepisami biurokratycznymi, trzyma zawsze prym przed organizacją z etatyzmu poczętą i choćby z najlepszemi chęciami pomyślaną.

Druga z rzędu fabryka cygar tej firmy znajduje się w Inowrocławiu, jako zakład filialny. Nabyta w r. 1921 od Wolfa Hamburgiera, mieści się, jak to widać na ilustracji, w oryginalnym budynku po dawnej synagodze, odpowiednio zresztą przerobionym…

Trzecia filia znajduje się w pięknie na ten cel zbudowanym gmachu w Grudziądzu przy ul, Brzeżnej nr 4.

Wszystkie te trzy zakłady zatrudniają poważna armię 500 robotników, a pozatem jeszcze około 30 osób personelu administracyjnego. Szczegółowo biorąc: Bydgoszcz zatrudnia 180 robotników. Grudziądz zatrudnia 165 robotników. Inowrocław zatrudnia 155 robotników.

Naczelnym dyrektorem wszystkich trzech zakładów jest p. Jerzy Dąbski, który pracuje w firmie już lat 20 i zna wszystkie sekrety produkcji oraz jej arkana handlowe. To też rozwój zakładów ma wiele do zawdzięczenia sprężystości jego pracy i pilności. Założycielem firmy jest Józef Juljusz Adam a rokiem założenia był r. 1878. Po jego śmierci własność przeszła na p. Isperta Adama. Cyfra 26 milionów cygar, które rocznie trzy połączone jego fabryki wyprodukować potrafią, jeszcze ani jego, ani dyrektora Dąbskiego nie zadawala. W ich zamiarach leży, wobec przesycenia rynku cygar w Polsce, towar ten skierować na eksport zagranicę, im więcej – twierdzą – zarabia fabrykant, tem większą ma możność okładać go podatkami Skarb. Fabrykant zapłaci je bez szemrania.

Dopóki jednak nie będzie uregulowana współpraca nasza gospodarcza z Gdańskiem i ten zatruwać będzie Polskę „szmuglem” tytoniowym, przenikającym do nas stamtąd, eksport naszych cygar zagranicę jest niemal niemożliwym. Ale ten stan na szczęście nie jest beznadziejny. P. Ispert Adam, właściciel aż trzech fabryk cygar wierzy, że godzina eksportu cygar z Polski zagranicę jest już niedaleko.

A oto spis „marek” fabryki, któremi firma się szczyci: Patentes, Piccolo, Princesas, Piccolo extra, Exquisitos, Havanillos. CYGARA: Regalia Blanco, Präciosas Blanco, Comme il faut, Mon Plaisir, Ea tout cas, Biały Orzeł 4000, Divinos, Vitalitas, Deliciosas Blanko, La Fineza Concordia, Excelsior, Original, Trabucillion, Morena, Imperiales, El Mejor, Brillantes, El Fenix, Perfectos, Glor de Sevena, Coronas, Rene china, Rosa Maria, Emperador, Rubens, Perdilectos, Poniatowski, Elegantes, Fuedal, Royales, Gaudeamus, Superiores, Mylord, Preisdentes, Contento.

Z marek tych „Poniatowski”, „Mylord” albo „Gaudeamus” należą do tych, które chcą podbijać ewentualnie Paryż, Londyn lub New-Jork. Produkowane z surowca importowanego vis Amsterdam z Ameryki Północnej, z Indji Zachodnich sa tu przerabiane według wszelkich prawideł doskonałej fabrykacji cygarowej „Sumatra”, „Java”, „Brasilia” i „Havana”, oto materiał, z którego tworzy się te „operasy”, podziwiane przez palaczy i podawane im w najwymyślejszem opakowaniu.

Firma posiada w Gdański przy Brotbänkergasse No 37 własne biuro reprezentacyjne. Charakterystyczną jest marka fabryczna i chroniona firmy. Litery „A. C. B.” oznaczają „Adama – Cygara – Bydgoszcz”. Znak ten ochronny widać na wszystkich fabrykatach firmy.