Dystylarnia, Browar i Wytwórnia Win w Niechcicach

Witam,

   Dzisiaj kilka informacji o Dystylarni, Rektyfikacji i Browarze w miejscowości Niechcice. Jak widać mieliśmy w Niechcicach pełen pakiet dobroci. Zakłady w Niechcicach działały bardzo długo i w sumie do niedawna, bo do grudnia 2005 r. kiedy zaprzestano produkować drożdże i tanie wina. Na etykietkach tych ostatnich produkowanych przez „Niechcickich Piwnic Win” widniała informacja, że zakłady powstały w 1860 r. Rok ten jak podaje wikipedia jest związany z założeniem w Niechcicach pierwszej w Europie drożdżowni cyt. „W Niechcicach w 1860 r. powstała pierwsza w Europie a druga na świecie drożdżownia, założona przez K. Strzeleckiego, ówczesnego właściciela Niechcic. Razem z nią powstała destylarnia wódek słodkich oraz araku. Kolejny właściciel August Patsche w 1865 r. zbudował browar.”

Etykietki po tanich winach z Niechcic

   Znalazłem ogłoszenie A. Patsche z 1865 r. o otwarciu przez niego Dystylarni i Browaru następującej treści: „Powołując się na ogłoszenie moje w pismach publicznych z miesiąca kwietnia r.b., niniejszym mam honor zawiadomić Szanownych Interesantów; iż w majątku własnym w Niechcicach, o sześć wiorst od stacji Kolei żelaznej Gorzkowice, w Powiecie Piotrkowskim położonym, otwieram z dniem 10ym Grudnia r.b. Dystylarnię Wódek wszelakich i Araków, oraz z dniem 1 lutego 1866 r. Browar piwny. Obydwa Zakłady urządzone zostały na sposób najnowszy, z maszynami parowymi i takowe jako uznane za najpraktyczniejsze, wszelkim wymaganiom publiczności odpowiedzą. Znany będąc już Szanownej Publiczności ze stosunków podczas pobytu mego w Jaworzniku pod Żarkami, mam nadzieję, iż i nadal podobne zaufanie mieć będę.”

A. Patschke

   Wydaje się więc, że to A. Patschke założył zarówno Dystylarnię jak i Browar. W kolejnym 1866 r. gazety informowały o otwarciu w Warszawie sklepu z produktami Dystylarni Niechcickiej „W przyszłą sobotę (29 grudnia 1866 r. przy. Ł. Cz.), przy rogu ulicy Marszałkowskiej i Chmielnej, w domu narożnym, obok handlu win i korzeni P. Gustawa Wisnowskiego, otwarty zostanie nowy sklep ze sprzedażą wódek, likierów, araku i spirytusu, z destylarni, mieszczącej się we wsi Niechcicach, w Powiecie Piotrkowskim, nieopodal stacji kolei żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Dystylarnia ta od roku założona, prowadzona jest przez P. Patschkiego, który poprzednio pracował w słynnej dystylarnii Żareckiej. Dotąd z Niechcic, wódki nie dochodziły do Warszawy, i pierwszy to jest skład ich i sklep, który tu założony zostaje. W bliższych okolicach Niechcic wyroby P. Patschkiego są znane i chwalone powszechnie.”

1874 r. Ogłoszenia

   W 1872 r. właścicielem Niechcic został Baron Adolf von Krüger. Kontynuował on produkcję wódek, likierów, spirytusu, piwa i drożdży tworząc z nich duże zakłady przemysłowe. Na zdjęciu wstępnym jest ogłoszenie z 1876 r., mówiące o spirytusie 96-procentowym – a więc o takiej samej mocy jaką mają dzisiejsze sklepowe spirytusy.

1874 r. Niechcice na mapce, butelki wskazują na produkcję piwa

   1881 r. w Niechcicach tragiczny…

   … spłoną też browar, ale na szczęści był ubezpieczony i go odbudowano. W tym samym roku Fabryka Wódek Słodkich, Likierów, Piwa i Drożdży w Niechcicach, wystąpiła do dyrekcji „drogi żelaznej” warszawsko-wiedeńskiej z prośbą o ułożenie szyn do tej fabryki pomiędzy Rozprzą a Gorzkowicami, co też po jakimś czasie wykonano, o czym świadczy poniższa reklama.

1904 r. Reklama

   W tym okresie – w latach 1890 – 1914 chyba bardziej były znane piwa z Niechcic niż likiery i wódki. Nie byłem pewien czy przypadkiem produkcji likierów i wódek nie zaprzestano, ale znalazłem ogłoszenie z 1895 r. o poszukiwaniu destylatora – więc do wprowadzenia monopolu spirytusowego w 1898 r. raczej likiery produkowali.

1895 r. Ogłoszenie

      Piwa niechcickie były znane i szeroko reklamowane w prasie

1897 r. Reklama

   Po wprowadzeniu monopolu spirytusowego nie znajduję już informacji o produkcji w Niechcicach likierów i wódek słodkich, myślę, że produkowali tylko sam spirytus – tak jak wskazuje poniższy wykaz.

Wykaz z 1909 r.

   Po zakończeniu I wojny światowej nie wiem za bardzo jaka była historia zakładów. W każdym bądź razie na początku lat dwudziestych wrócili do produkcji wódek. Pollabel ma na to dowód w postaci butelki z etykietką Gorzałki Poznańskiej 🙂 Na etykietce pokazany jest fragment zakładów – zapewne Fabryka Wódek, które były bardzo duże czym świadczy poniższa niewyraźna rycina z 1906 r.

   Na etykietce widoczne jest logo „PKS” pochodzące od pierwszych liter ówczesnych właścicieli zakładów Panów: Pfeffer, Kupczyk i Sztrauch.

   W dwudziestoleciu wskutek kryzysu Zakłady Przemysłowe miały się nie najlepiej, przejściowo nawet zaprzestawano produkcji w poszczególnych działach

1929 r. Informacja

   W sieci są jeszcze następujące, skrótowe informacje o Zakładach w Niechcicach: „W latach 1894-95 A. Kruger zbudował piękny pałac, urządził park oraz zbudował krochmalnię. Zakład podupadał, gdy właścicielami zostali po kolei: Kupczyk, Leib, Jankiel, Pfeffer. W czasie wojny zakład przejęli Niemcy, wywożąc część urządzeń do Woli Krzysztoporskiej, a resztę rozkradając. Po wojnie zakład znowu ruszył. W kolejnych latach otwarto wytwórnię namoku (nalewek) i win. W okresie Polski Ludowej zakład działał, jednak po zamknięciu PGR-ów zaczęto zamykać kolejne produkcje.”

   Poniżej jeszcze artykuł z 1955 r. o produkcji namoku w Niechcicach, powiększa się po naciśnięciu.

   To tyle jeżeli chodzi o Niechcice. A. Patschke wspomniał, że przybył do Niechcic z Żarek, do których z czasem też na blogu coś napiszę.

(3226)