Witam,
Rozmawiałem wczoraj z kolegą z podstawówki Markiem – pozdrawiam 🙂 – i wysłał mi on link do filmiku, który zamieściłem powyżej. Nie znałem go wcześniej. Stwierdziłem, że może on być pretekstem do przedstawienia historii marki wódki Stołowej. W sumie to nie wiem kiedy ta marka wódki się pojawiła, na pewno po roku 1965. Nie wiem czy w normie nr 71 nie oznacza roku? Jeżeli tak to albo były jeszcze etykietki Stołowej sprzed 1971 r., albo późno ją zaczęli robić porównując np. z taką Czystą.
Wódka Stołowa zawsze miała 40% alkoholu i była produkowana ze spirytusu ziemniaczanego. Obok wódki Czystej była za PRL-u popularną, podstawową wódką codziennego użytku. Wydaje się, że nie miała tak zszarganej opinii jak Vistula i Bałtyk?
Poniżej prezentuję etykietki i historię wódki Stołowej, etykietki z kolekcji mojej i kolegi babcisa.
Uaktualnienie 09.01.2014 r. znalazłem jeszcze dtrzy przedwojenne etykietki wódki stołowej, które należą do kolekcji kolego pollabela 🙂
Pierwsza z nich pochodzi z Poznańskiej Fabryki Wódek i Likierów Józefa Strzelczyka. Była to wódka gatunkowa o mocy 35% z przysmakiem jałowca 🙂
Druga zaś z Fabryki Artura Gaede, która uważała się za najstarszą Poznańską Fabrykę Likierów. Mam trochę informacji o obu powyższych Fabrykach i kiedyś na blogu zamieszczę szczegółowe wpisy im poświęcone.
A i jeszcze Stołowa Hartwiga Kantorowicza Następcy się znalazła, dla odmiany w zimowej scenerii 🙂
I ostatnia (dodana 08.09.2014 r.) z Ostrowca
Przechodzimy do okresu powojennego, jak widać pomysły na nazwy było skąd czerpać. Zatem Stołowa z Krakowskich Zakładów Przemysłu Spirytusowego w Krakowie
Stołowa z Warszawskich Zakładów Przemysłu Spirytusowego i Warszawskiego w Warszawie
Stołowa z Łódzkich Zakładów Przemysłu Spirytusowego w Łodzi z dopiskiem „GASTRONOMICZNA” co oznaczało, że butelka z taką etykietką była przeznaczona dla zakładów gastronomicznych. Etykietki z Łodzi są trochę większe na wysokość. Ja widać cena 0,5 l. wynosiła 65 zł ale …
… były też ćwiartki po 34 zł
Łańcuckie Zakłady Przemysłu Spirytusowego też produkowały Stołową
Warszawa z nieznanych mi powodów zrobiła też Stołową w kolorze niebieskim
Gastronomiczna ćwiartka była troszkę tańsza
Z czasem półlitrówka Stołowej podrożała do 82 zł
a ćwiartka do 44 zł
W 1972 r. nastąpiła zmiana organizacyjna producentów alkoholi i powstał Polmos – jest to akronim od Polski Monopol Spirytusowy. Logo zaprojektował jeden z najwybitniejszych polskich grafików Andrzej Heidrich (autor m.in. banknotów, którymi na co dzień płacimy). Stołowa była jedną z nielicznych marek w których w etykietkach zachowano dotychczasową grafikę (innym znanym mi przykładem była wódka Łowicka). Zmiana etykietki nastąpiła w 1973 r. Etykietki te jak i zapewne pokazane powyżej były stosowane w butelkach z zamknięciami typu alko – to takie zrywki jak np. w napojach Tymbark 🙂 Butelki Polmosu z zamknięciami alko, były tylko w poj. 0,5 l. Stołowa taka w 1977 r. kosztowała 82 zł. Butelki tego typu były stosowane prawdopodobnie do 1980 r.
Była także Stołowa w butelce z zamknięciem alko – Gastronomiczna, z lekka różowawa – aczkolwiek to chyba wada druku a nie oznaczenie wódki gastronomicznej. Polmos Siedlce jak zobaczymy dalej do tego różu nawiąże.
Wprowadzono także w 1975 r. (lub 1974 r.) nowy wzór etykiety na butelki typu szartreska (takie zwyczajne okrągłe) zamykane zakrętkami z gwintem. Teoretycznie produkowano Stołową w szrtreskach o pojemnościach: 0,5 0,375 0,1 0,05 ale np. miniaturki stołowej nikt nigdy nie widział. Stołowa w Szartresce była droższa 0,5 l. kosztowało 90 zł. Aha to koło w kształcie kwiatka ma nawiązywać do stołu nakrytego obrusem według jednej wersji, a według innej to stół otoczony krzesłami. Ponieważ butelki te były przeznaczone także na eksport pojawił się napis „table vodka dry” 🙂
Gastronomiczne Stołowe szartreski także były
Etykietki były różnej jakości, czasem lepsze, czasem gorsze – zależy jaki okres i jaki Polmos. Niestety z czasów Polmosu 1972-1991 trudno jest ustalić szczegółowo miejscowość poszczególnego Polmosu.
Czasem procenty i pojemność były na górze jak tu
i tu – ta akurat etykietka jest odklejana z butelki co obniża jej wartość, lepsze są tzw. „nówki-nieużywki”. Zasadniczo wzór etykietek przetrwał bez większych zmian 20-30 lat tj/lata 70. 80. 90. Etykietki z lat 90. jesteśmy w stanie datować ze względu na podanie Polmosu ale czy dana etykietka jest z lat 70. czy 80. to już bardzo trudno stwierdzić.
W stanie wojennym w związku z wieloma problemami pojawiły się etykiety zastępcze – ta jeszcze jako tako wyglądała …
bo bywało dużo gorzej 🙂 Ta ma po drugiej stronie etykietkę Vistuli. Poza etykietami zastępczymi z brakami w dostawach papieru radzono sobie poprzez zmniejszanie etykietek.
W latach 90. po podziale Polmosu w 1991 r. znowu wiemy już, kto produkował daną wódkę – w tym przypadku Kraków. Etykietka ta ma na odwrocie pieczątkę „Dział Głównego Technologa Krakowskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Spirytusowego i Drożdżowego Polmos” – niestety tego Polmosu już nie ma.
Była też Stołowa w butelce typu kątówka, którą produkował Polmos Józefów koło Błonia – taki witrażowy krój. Obok także butelka po Stołowej z zamknięcie typu alko.
Były też Stołowe różowe z dumnie kroczącego drogą postępu Polmosu Siedlce 🙂
W 1999 r. marka Stołowa przypadła Polmosowi Żyrardów, który jak wiadomo z czasem skupił się wyłącznie na wódce Belverede – zaprzestając produkcji innych alkoholi. Może kiedyś Stołowa powróci, kto wie?
Mam nadzieję, że się podobało, jak ktoś ma jeszcze jakieś etykietki Stołowej lub informacje o tej marce wódki proszę o kontakt lub komentarz.
Bałtyku być może mam więcej etykietek? No i historia oraz sława tej wódki są niezapomniane, niczym kac który powodowała. Młodszym czytelników wyjaśniam, że podobną sławą w późniejszych czasach cieszył się tylko Bols – wódka także na literkę B i też powiązana z łódką 🙂 Stąd pewnie Bałtyk będzie kolejna do opisania.
(9547)
Pierwsze wydanie Polskiej Normy o numerze A-79531 – „ Wyroby spirytusowe czyste – Wspólne wymagania i badania” pochodzi najprawdopodobniej z roku 1961. Aktualizacja o numerze PN-71/A-79531 która jest przywołana na etykietach wódki Stołowa pochodzi z roku 1971 (71 w numerze normy oznacza właśnie rok), a na etykiecie w kolorze niebieskim jest nawet przywołana tzw. Branżowa Norma (BN-71/A-79531), która tak naprawdę była zapewne spójna z Polską Normą (PN) ponieważ ma ten sam numer co PN. Należy zatem przyjąć, że produkcję Stołowej rozpoczęto zatem w 1971 roku lub po roku 1971.
Jeżeli się mylę, to proszę o sprostowanie.
To tak gwoli odpowiedzi na Twój pytajnik.
Dzięki, czyli prawdopodobnie te pierwsze etykietki pochodziłyby z lat 1971-72 w tym podwyżka, no ale dobrze wiedzieć. Dużo mam skanów z tego okresu wódki czystej to kiedyś porównam po cenach – bo te zapewne zbytnio od siebie nie odbiegały. Zobaczymy może kiedyś trafimy na stołową z wcześniejszą normą? Wcześniejsze normy są w takim razie z lat 1961 i 1965
Witam. Przy okazji sprzatania stodoly znalazlem pod sianem dwie nieotwarte butelki stolowej. mysle ze sa one z poczatku lat osiemdziesiatych ( dziadek nie jest w stanie sbie przypomniec kiedy je tam schowal 🙂 ). Zastanawiam sie czy jest sens je otwierac?
Lepiej zostawić, albo otworzyć jedną i wysłać mi jakąś próbkę na skosztowanie 🙂
Ja znalazłem rok temu podczas remontu pół skrzynki czystej stołowej z lat 80. W smaku jest ok 🙂 Jedna flaszka zostawiona pełna na pamiątke 🙂